Enkele voorafgaande opmerkingen aleer ik zes aparte stukken wijdt aan wat volgens mij het allerbeste is wat er in k-pop te vinden is.
Ik heb op drie maanden tijd uit de huidige k-pop scene dus exact zes acts kunnen weerhouden waarvan ik een reeks nummers keer op keer, desnoods bijna op loop, kan blijven beluisteren. Daarmee bedoel ik dat ik bijvoorbeeld Pink Venom van Blackpink op 90 dagen tijd al meer dan 120 keer door allerlei mediaplayers heb gejaagd en het zal zowat hetzelfde zijn met Drama van aespa, dat exact een maand geleden is uitgekomen. Wie me aan het begin van 2023 had verteld dat ik bepaalde nummers zo vaak zou spelen zonder ze ook maar beu te worden - van voornoemde twee nummers ken ik de structuur volledig uit het hoofd en kan ze meezingen van begin tot eind, ook de Koreaanse stukken (phonetisch dan toch) en het zijn niet de enige - had ik in zijn gezicht uitgelachen en me waarschijnlijk ook een klein beetje beledigd gevoeld. Na drie maanden snap ik nog steeds niet hoe muziek dat kan bewerkstelligen. Zelfs toen ik tussen de 12 en 18 jaar oud was kan ik me niet herinneren een plaat 150 keer te hebben opgelegd of een tape 100 keer te hebben gedraaid. Alsof opeens uit het niets muzikaal genot in een paar punten geconcentreerd kan worden. In popmuziek dan nog.
Die zes groepen - nogmaals: k-pop is bijna uitsluitend een groepsgebeuren - hebben met andere woorden een eigen sound en identiteit en zijn vergeleken met de gemiddelde k-pop act redelijk tot zeer origineel te noemen. Dat lijkt misschien weinig, maar ik heb de lat dan ook redelijk hoog gelegd. Iedere groep die een paar goede singles of een enkele knaller op zijn conto heeft staan telt niet mee. En die zijn er genoeg, ook al omdat k-pop in essentie een voortdurende afvalrace is: wie niet keer op keer blijft vooruitgaan of vernieuwt, of minstens de kwaliteit van zijn vorige era evenaart, verliest luisteraars en fans en dus geld. Dan denkt het muzieklabel er al snel aan om de groep op te doeken. Men stuurt dan een persmedeling de wereld in over de ontbinding van het contract, and that's it.
Er is in de laatste pakweg zeven jaar redelijk veel spul van hoge kwaliteit uitgebracht maar weinigen slagen erin om een indrukwekkende discografie, laat staan een klassiek oeuvre bij elkaar te boksen - het is trouwens nog maar de vraag of dat de bedoeling is. Groepen die de wettelijk vastgestelde periode van zeven jaar volmaken zijn een minderheid in vergelijking met het aantal groepen die debuteren. Om een idee te geven: in 2022 en 2023 alleen al hebben zomaar eventjes 150 groepen hun debuut gemaakt. Dat zijn drie nieuwe k-pop groepen elke twee weken die een gooi doen naar de eeuwige roem. En vergeet niet dat een debuut in k-pop nooit om het louter uitbrengen van muziek draait. Een groep laten debuteren kost een lange voorbereiding en veel geld, want groepen met vier leden (toch meestal het minimum ledental) zijn uitzonderlijk. Vaker zijn ze met zeven, negen, elf of zelfs meer dan twintig (dan vaak met een rotatiesysteem).
Bij die zes uitverkorenen is er een boy group. De rest zijn girl groups. Buiten vrouwelijk schoon en het feit dat in popmuziek een vrouwelijk perspectief bij mijzelf altijd meer in de smaak valt, is het me verder een raadsel waarom de vrouwelijke groepen constant hogere kwaliteit afleveren. Misschien heeft het er iets mee te maken dat Blackpink een verpletterende indruk heeft gemaakt en dat de rest dan automatisch is gevolgd. Kan ook zijn dat de schaduw van BTS me met een vooroordeel tegenover boy groups heeft opgezadeld. Ik betwijfel dat nochtans. Elke maand doorsta ik de youtube compilatie met de 200 meest bekeken k-pop music videos sinds het begin van de K-pop jaartelling en het blijken steeds weer de girl groups te zijn die kwalitatief komen bovendrijven. De reden zal zich misschien ooit nog openbaren. Ik ben immers nog maar drie maanden ver. Misschien ook niet en dat is even goed ok. Mysteries zijn te verkiezen, verklaringen verschaffen zelden genoegdoening als het over muziek gaat.
Men houde er verder steeds ten allen tijde rekening mee dat de muziek, de dans, de fashion style, de concepten en alles wat ook maar met de totaalervaring te maken heeft, buiten in uitzonderlijke gevallen (er zijn wel degelijk zangers en zangeressen die meeschrijven en zelf produceren), nooit door de zanger/danser/ performer bedacht, geconceptualiseerd en beslist is. In feite zijn de zangers en zangeressen in k-pop handpoppen, exact zoals het eraan toeging in de westerse popmuziek ten tijde van Motown en de Brill Building. Zij voeren uit wat anderen hebben geschreven en geproduceerd. Hun input is de performance en vaak niks meer dan dat (waarmee ik uiteraard niet wil zeggen dat een performance niks voorstelt: "the singer, not the song", zei Jagger ooit). Zelfs wie welke zanglijn en welk deel van de song krijgt toegewezen (de zogenaamde line distribution) wordt van bovenaf opgelegd. Pas wanneer ze met een soloproject voor de dag komen - en dat gebeurt meestal toch pas enkele jaren ver in hun carrière - kan het zijn dat ze een nummer hebben mogen kiezen en input geven over hoe het moet klinken en eruit zien.
Productiegewijs wordt er exact nihil aan het toeval overgelaten. Er zijn genoeg k-pop nummers die tot meer dan twintig producers en engineers op de credits hebben staan. De songschrijvers zijn niet zelden Europeanen - voor de meer pop en dance georiënteerde nummers (met Scandinaven als voornaamste leveranciers - zeer veel k-pop is manifest beïnvloed door het ABBA-model - aangevuld met Britten en Duitsers) en Amerikanen - als de invloed van zwarte muziek en het grote gebaar - versta: bombast - meer geprononceerd zijn. Maar veel muziek en producers zijn natuurlijk gewoon Zuid-Koreaans.
Wie er ook aan meewerkt en wie de uitvoerders ook zijn, een k-pop single is af: no way dat die aan de wereld wordt geopenbaard als men niet 100% zeker is dat de impact maximaal zal zijn. Daarom ook dat de meeste mensen die k-pop maar niks vinden als voornaamste reden van hun hekel aangeven dat het gewoon te veel, te vol, te hyper, te alles is. K-pop met minimale productie bestaat, maar enkel in vergelijking met de standaard overrompeling. Horror vacui heerst en de aandacht van de consument moet totaal zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten