zondag 6 januari 2013

Waar de vorige twee posts - even abstractie makend van de link naar Lacan - om draaien is het feit dat ik voor mezelf wil onderzoeken of ik al dan niet een christen ben (versta daar niet uit dat nu iedere avond voor het slapengaan een gebed ga uitspreken, laat staan dat je mij regelmatig in de kerk gaat terugvinden: het draait hier puur om filosofische principes, van georganiseerde religie en het gegeven van een persoonlijke God zal ik, denk ik, altijd een afschuw hebben). Lezingen van Agamben, Augustinus en Kierkegaard hebben me met de neus op dat feit gedrukt. Zoals Zizek het ooit heeft gesteld: Het christendom is te belangrijk om alleen aan de christenen over te laten.

In principe is iedere Europeaan een christen en, zeker in Vlaanderen, Land onder de Schaduw van de Kerktoren, is de kans dat je volgens christelijke principes bent opgevoed - katholiek-humanistisch geïnspireerd onderwijs ging in Vlaanderen lange tijd door voor het beste - redelijk groot. Vooral de laatste delen van Agambens Homo Sacer-project hebben me duidelijk gemaakt dat zowat heel ons socio-politieke systeem doordrongen is van christelijke principes en gebruiken, zozeer zelfs dat we nog niet meer beseffen dat vele daarvan christelijk van oorsprong zijn. Ik wil voor mezelf uitmaken wat van een mens een christen maakt en welke principes en dagelijkse gedragingen daarvan (eventueel) de moeite zijn om te weerhouden. Zoals Fisher in zijn stuk zegt: Sommigen zeggen dat ze christen zijn en zijn in feite atheïst, terwijl anderen zeggen dat ze atheïsten zijn en in feite christen zijn. Wie van de twee ben ik? Tijd voor een zelfonderzoek.

Wordt ook weer vervolgd.

2 opmerkingen:

O. L. Muñoz Cremers zei

Fascinerende vraag. Je hebt al een voorsprong genomen maar mijn eerste gedacht is, om even als Spanjaard te spreken, en dit heb ik altijd gedacht, dat Spanjaarden in de meerderheid nog heiden zijn. Het katholicisme is een vernislaag. Wellicht is het typisch voor de periferie van Europa. IJsland geldt sowieso hetzelfde voor.

Overigens Star Maker van Olaf Stapledon gelezen?

Martijn zei

Cultureel doe ik er niet moeilijk over: ik ben een steile calvinist. Ceremonieel, mystiek, hiërarchie: ik vreet het niet. Maar misschien was dat ook wel de Germaanse cultuur van de streek voor de kerstening, want het is vrij universeel voor de Germaanse landen.

Filosofisch vind ik lastiger, want het christendom is tegelijk alle kanten uitgewaaierd en volkomen verweven geraakt met niet-christelijke Griekse filosofie. Niet alleen omdat latere christelijke denkers zich door de Grieken lieten beïnvloeden; ook in veel bijbelboeken schijn je al de Griekse denkstromingen die ten tijde van het schrijven populair waren te kunnen traceren.