"If Charlie Hebdo were a man, not a magazine, he would be torn to pieces in any Middle East nation into which he ventured. And what does a mindless West offer as the apotheosis of democracy?
Four million French marching under the banner “Je Suis Charlie.”

Hoe ver is het gekomen dat je bij Pat Buchanan ten rade moet gaan voor een correcte diagnose?

"Als dokter Papandopoulos me nu toevallig naar mijn gezondheid zou vragen, naar de oorsprong van mijn trauma's, van mijn angsten, zou ik hem een duidelijk en ondubbelzinnig antwoord kunnen geven: luciditeit."

- Danilo Kis, Zandloper.

Eigenlijk was het voorspelbaar. Voor even moet en zal men Charlie zijn. Wie vindt dat die jongens van Charlie Hebdo misschien zelf ook wel een beetje schuld hebben aan hun eigen ondergang, wegens mordicus, na het platbranden van hun kantoor, toch verder provoceren, die wordt nu gestigmatiseerd als een onverdraagzame. Het toont weer eens aan dat over wat politieke waarden echt betekenen en inhouden nauwelijks langer dan een milliseconde wordt nagedacht en dat het altijd weer louter om de symboolwaarde gaat. Dan staan ze allemaal op straat. Dat racisme, discriminatie en marginalisering van heelder, al dan niet aan migratie gerelateerde, bevolkingsgroepen al even antidemocratisch en illiberaal is, daar moet je bij die demonstranten niet mee aankomen. Ik ben er overigens van overtuigd dat wanneer deze storm is gaan liggen, die fenomenen gewoon verder gaan, alsof er helemaal niks gebeurd is.

Wat mij vooral opvalt aan die zogenaamd satirische cartoons is wat voor een laag, bijna infantiel, en op zijn best adolescent niveau die afbeeldingen halen. Akkoord dat je voor slechte smaak en flauwiteiten niet neergeschoten hoeft te worden, maar zulk vertoon tot het toppunt van de verdediging van democratische en liberale waarden verdedigen, gaat toch ook wel wat ver.

Dat de islam dringend een moderniseringsoperatie nodig heeft gaat geen mens ontkennen. Dat islamieten in het algemeen al even dringend mogen gaan ophouden met voortdurende de vermoeide rol van slachtoffer te spelen al evenmin. Dat we geen lessen hebben te ontvangen van de meeste islamitische staatslieden (nu ja) als het op respect voor rechten en plichten is al even waar. Maar wat je zal zien - en ik zie daar zelfs op lange termijn geen verandering in komen - is dat iedereen nu heel staat te roepen om toch hun minuutje in de media niet te missen en overmorgen overgaat naar de orde van de dag.

Erdogan gaat gewoon verder met het opsluiten of aftuigen van journalisten. Netanyahoo (sic) gaat gewoon de betonmixers verder laten draaien en nederzettingen bouwen en de bulldozers laten aanrukken om sowieso al weinig meer dan bouwvallige Palestijnse huisjes plat te walsen. Wahabieten zullen de huid van andersdenkende bloggers tot bloederige pulp blijven slaan. Europeanen gaan gewoon lekker verder met buren die een andere gelaatskleur hebben als Fremdkörper te behandelen. En de Amerikaan, hij rolde verder met zijn spierballen. Na al het lawaai en straffe verklaringen zal weer eens blijken dat ze er helemaal niks van geleerd hebben. Plus que ça change, plus que ça reste la même chose.

"Your hands are like dogs, going to the same places they've been. You have to be careful when playing is no longer in the mind but in the fingers, going to happy places. You have to break them of their habits or you don't explore; you only play what is confident and pleasing. I'm learning to break those habits by playing instruments I know absolutely nothing about, like a bassoon or a waterphone."

Dit citaat van good ol' Tom Waits gaat dan misschien over de regels voor muzikale autodidactiek, maar in feite is het een recept voor het ware goede leven. Het goede leven dan gedefiniëerd als retroactieve opbouw van een grond. Wie zijn eigen 'eerste principes' wil vinden, moet eerst de wereld in. Daarbij kiest men net voor die paden die elke keer weer een andere normafwijkende richting uitsturen en nieuw grond-gebied verkennen. Pas als al die onbekende wegen en schimmige territoria steeds weer blijken te leiden naar dezelfde plek, heb je gevonden waar het je in eerste instantie om te doen was: jouw norm. Wie daarentegen begint van eerste principes zal ofwel volledig verstarren, en ten slotte verstenen, ofwel moeten herkennen dat die de oorspronkelijke principes niet de juiste waren en verplicht zijn op zoek te gaan naar alternatieven, een realisatie die de nodige nederigheid tegenover de waarheid impliceert. De adder on het gras? Dat dat proces heel je leven steeds weer opnieuw begint en waarschijnlijk - uitzonderingen bestaan wel degelijk - tegen dat je je laatste adem uitblaast nog niet voltooid is. De tragedie? Dat heel wat mensen niet in staat (willen?) zijn om die reis zelfs maar aan te vatten.

“Kitsch causes two tears to flow in quick succession. The first tear says: How nice to see children running on the grass!
The second tear says: How nice to be moved, together with all mankind, by children running on the grass!”

- Milan Kundera, The Unbearable Lightness of Being.

Ik heb het hier al vaker geschreven en ik zal dat blijven doen, hoe rechts of politiek niet-correct iedereen dat ook mag vinden. De aanslagen en moorden die we nu te verwerken krijgen mogen dan vanuit westers liberaal standpunt schandalig en gruwelijk zijn, dat zijn ze allerminst voor de mensen aan de overkant van de Middellandse Zee. Bij ons is het verlies van geloof en bij uitbreiding ongeloof normaal. In de rest van de wereld is geloof en religie de maatstaf. Zolang we niet willen beseffen dat de wereld niet meer rond de navel van de Verenigde Staten en de Europese Unie draait, zal dit blijven gebeuren. Het idee dat iedereen democratie, vrije meningsuiting en vrije individuele levenskeuze moet en zal omarmen is de meeste mensen en volkeren op deze planeet volkomen vreemd. Wie er niet in slaagt om daar respect of op zijn minst begrip voor op te brengen, kan in de toekomst nog veel meer van deze toestanden verwachten. Laat ik er tevens ook op wijzen dat dit soort geweld in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw bijna dagelijks de krant haalde. Enig historisch besef zou dus ook al een beetje helpen om in te zien dat de wereld niet is veranderd sinds die tijd gewoon omdat het internet (blijkbaar voor velen de nieuwe religie) in tussentijd zijn entree heeft gemaakt.

De oorlog die de Verenigde Staten, met assistentie van veel westerse landen, in Irak en Afghanistan heeft ontketend (dan nog deels op leugenachtige basis) heeft tot op de dag van vandaag volgens de meest conservatieve schattingen direct en indirect meer dan een miljoen slachtoffers geëist (dat is dus alsof één tiende van de Belgische bevolking in relatief korte tijd wordt weggevaagd). Als we omgekeerd het aantal slachtoffers in het westen tellen, dan moeten we toch allemaal eens gaan beseffen dat zelfs diegenen in het westen die het op socio-economisch vlak niet getroffen hebben in een relatief paradijs leven. Wie de vergelijking met een gemiddelde Irakees of Palestijn niet durft te maken, hoe democratisch, medelevend en begripsvol is die persoon eigenlijk? En laten we allemaal een mea culpa slaan, want, eerlijk is eerlijk, niemand doet dat. Dat is menselijk. Maar omgekeerd hebben we het blijkbaar veel moeilijker om die oefening te maken en gaan we door met de menselijkheid van elementaire wanhoop te onderschatten.

Het mag dan duidelijk zijn: Ik ben absoluut niet Charlie. Gewoon ook al omdat zulke emotionele uitbarstingen voor velen blijkbaar nog het enige moment zijn waarop ze lippendienst bewijzen aan de verdediging van de democratie. Dat ik daarmee op één hoopje kan worden gegooid met afschuwelijke xenofobische ex-folteraars als Jean-Marie Le Pen, dat is de echte tragedie.

Interessant artikel over Leo Strauss dat nogmaals aantoont hoe moeilijk het vaak blijkt om een correcte appreciatie te maken van denkers wiens filosofie (vaak gedwongen) mee-evolueert met de tijd en - een trek die mij altijd zeer heeft bevallen - hun kaarten nooit echt helemaal op tafel gooien. Het toont ook nog eens aan dat het na de feiten vaak moeilijk in te schatten in wat voor een verwarrende maatschappij sociologen en filosofen tijdens het interbellum, een tijd waarin de democratie nog allerminst een vanzelfsprekendheid was, moesten leven. Als, zoals men vaak schrijft, de 19de eeuw van 1789 tot 1918 heeft geduurd, is het misschien wel even waar dat we tot 1945 hebben moeten wachten voor de strijd tussen 19de-eeuwse en 20ste-eeuwse denkbeelden voorgoed gestreden was. Een oordeel over denkers die bijna de hele 20ste hebben meegemaakt (Strauss leefde van 1899 tot 1973, Heidegger van 1889 tot 1976) dat die periode van voortdurende socio-economische verandering en politieke slingerbewegingen niet in de overweging meeneemt kan enkel een partiëel oordeel zijn.