woensdag 27 december 2023

Notes on K-pop 11: Planet of the Apps

 Als je er even bij stil staat besef je dat je waarschijnlijk niet zo'n k-pop fan zou zijn als al die gratis apps die pakweg de laatste 20 jaar zijn ontwikkeld niet op je telefoon zouden staan. Het bestaan van zo vele dingen heden ten dage is volledig virtueel. Leefden we nog in de jaren tachtig en zelfs nog in een flink stuk van de jaren negentig, dan was je aangewezen op platenwinkels die Koreaanse popmuziek importeerden en was de enige mogelijkheid om k-pop te beleven een vliegreis naar Seoul. 

 Wat oorzaak en wat gevolg is doet er niet zo erg toe. Feit is dat al die fijne apps die ik op nu op mijn telefoon heb staan om elke seconde van het publieke bestaan van mijn k-pop idols te monitoren uitstekend bij het huidige hysterische tijdsgewricht passen. Lang geleden heb ik besloten om nooit en te nimmer een Facebook account aan te maken en dat gaat er ook nooit meer van komen. Maar ik moet er niet flauw over doen: V Live, het medium bij uitstek voor k-pop idols om direct met hun fans te communiceren werd rond de tijd dat ik k-pop fan werd overgenomen door Meta en heet nu Weverse - een flauwe afspiegeling van Zuckerbergs, naar ik hoor, alweer stillletjes opgeborgen droom van het universele Metaverse. 

 Resistance is futile en ik denk dat als je dan toch verzet zou willen gaan organiseren je best offline middelen daartoe inzet, wat sommigen ook mogen denken over het potentieel van social media om revoluties in gang te zetten en, belangrijker, ze te doen slagen. Ik moet overigens de eerste echt geslaagde revolutie na 1989 nog zien voorbijkomen. Maar misschien heb ik een iets radicalere opvatting van het begrip revolutie dan anderen. Zoals Zhou Enlai het ooit verwoordde toen hem zijn mening over de Franse Revolutie werd gevraagd: it is too soon to tell. Wie de gevolgen van een echte duurzame revolutie in zijn eigen levenstijd verwacht te ervaren is politiek naïef. Dat revolutie, geschiedenis en andere nu echt wel helemaal opgedroogde concepten vandaag iets te snel ingezet worden mag duidelijk zijn.

  Gezien dansen een van de voornaamste bezigheden van je idols is was er na enkele weken uitstel geen ontkomen meer aan: ook Tiktok moest op de telefoon. Nu is dat ondanks de ondertussen traditionele westerse paranoïa over Chinese spionage een volslagen onschadelijk medium zolang je zelf geen uploads doet. En zelfs als je een groot deel van de vrije tijd wil spenderen aan het documenteren van je dansende leven is het hoogst twijfelachtig dat het Chinese staatsapparaat tijd en moeite op overschot heeft om, zelfs met AI hulpmiddelen, wereldwijd al die filmpjes te screenen op zoek naar subversief gedrag om dat dan allemaal te archiveren voor later gebruik. Hetzelfde geldt overigens voor Instagram. Dat sommigen aldaar hun hele leven wensen te delen is hun zaak. Het leven van de meeste mensen is te oninteressant om daaruit af te leiden dat het einde van de beschaving nabij is. Het einde van een beschaving is overigens een proces en menen dat een app daarvan symptoom zou zijn is pseudo-intellectueel hysterisme.  

 Nu ben ik op het gebied van vrije meningsuiting een totale libertariër, misschien zelfs nog iets radicaler dan de gemiddelde Amerikaan. Van mij mag iedereen alles zeggen en schrijven op eender welk forum, en bij uitbreiding overal en ten allen tijde. Dat we ondertussen niet meer moeten rekenen op zelfs minimale vormen van beleefdheid en welvoeglijkheid is een evidentie, dus zet al de kranen dan maar open. Dat bepaalde weldenkenden nog steeds menen dat mensen tegen meningen van anderen beschermd moeten worden (we kennen de versleten retoriek: ze zijn te kort geschoold, ze zijn niet intelligent genoeg, ze kennen het onderscheid niet tussen waarheid, leugen en fictie en andere drogredenen - alsof enkel laag opgeleide en domme mensen last hebben van vooroordelen en tot geweld, wreedheid en massamoord in staat zijn) is, alweer, futiel, en al even ideologisch suspect als de ideologieën waartegen men ons denkt te moeten beschermen. Technologie en geesten evolueren dezer dagen zo snel - in welke richting dat mag u zelf uitmaken - dat eender welke dam die men meent te moeten opwerpen tegen het vermoede kwaad een maat voor niets is. Bovendien, als je snel oplijst onder welke regimes men je beschermt tegen andermans meningen, dan krijg ik op dat vlak liever meteen de volle laag.

 Waar je wel zeker van kan zijn is dat al die apps tesamen één groot spiegelpaleis creëren. Als je een keer daags gaat kijken wat je k-pop idols vandaag weer hebben uitgespookt moet je niet verwachten dat er op youtube, X, Instagram, Pinterest, Weverse en TikTok ook maar iets origineels gaat te kijken staan. Op elke app staat exact dezelfde informatie, of het nu foto of video of eender welk ander medium betreft. Het enige dat verschilt is de schrilheid en de mate van hysterie van het commentariaat. En zelfs dan doen de meeste mensen weinig meer dan liken, emoji's toevoegen, of nog, in weinig talige uitdrukkingen overdreven bewondering en afkeuring uitdrukken. 

 De meesten zijn tenminste nog nederig genoeg om te beseffen dat hun like of kort gestelde opinie volstrekt niks betekent. Erger - en dat dan voornamelijk op X / Twitter, de virtuele onderbuik van de planeet - zijn degenen die denken dat hun mening ook maar iets zou toevoegen aan de zaak. Ze zijn legio uiteraard en altijd degenen die de megafoon standaard in hun uitrusting hebben. Een recent voorbeeld is het boycotten van Starbucks en McDonalds door mensen die een  Palestijnse vlag in hun account voeren. Ik heb mijn muziek liever apolitiek en wens dat ook zo te houden. Als ik een mening heb over politiek geef ik die in het stemhok, als ik er al van overtuigd zou zijn dat ook maar enige machthebbende op deze planeet in mijn mening geïnteresseerd is en er rekening mee gaat houden. Alsof mensen verbieden hun dagelijkse Americano bij Starbucks te betrekken ook maar een bom minder op Gaza gaat doen vallen, net als het posten van de Oekraïense kleuren de loopgraven geen centimeter in eender welke richting heeft opgeschoven. Zoals Hobbes al zeide: life is nasty, brutish and short. Mogen we daarnaast nog proberen het draaglijk te houden door luide lach en hersenloos tijdverdrijf? 

 Big data dus allemaal goed en wel. Maar wat als de Bigness (Biggity?) van die Data nu eens gewoon veroorzaakt wordt door het loutere feit dat de meeste data gewoon kopieën zijn van andere data? Die om te beginnen al niet zo ongelooflijk interessant waren. Het Large Language Model is een mooi idee en ik heb er al complexe lappen tekst over gelezen. Maar men gaat er dan weer eens onvoorzichtig van uit dat de menselijke soort veel betekenisvolle dingen te verklaren heeft. Begrijpelijk dat de meeste AI totaal ontoereikend is. Ze is namelijk gebaseerd op de gedachten en talige uitingen van een diersoort die veel minder te zeggen heeft dan ze zelf denkt.

 Zij die menen dat big data de wereld gaat veranderen - in de 21ste eeuw is er elk jaar wel iets dat de wereld gaat veranderen - geef ik mijn gratis advies mee: hou het gewoon bij entertainment.

Geen opmerkingen: